کاکارستم
بهمن مفید شاید مانند فردین، بهروز وثوقی و یا ناصر ملکمطیعی ستاره نقش اول و خوشبروروی فیلمهای سینمای قبل انقلاب نبود، اما دور از واقعیت نیست که بگوییم بهاندازه آنها محبوب بود و هست. دیالوگ ماندگار او در فیلم قیصر را حتی غیرسینماییها هم شنیدهاند. مفید کارش را با تئاتر آغاز کرد و بعدها به سینما و رادیو روی آورد. متأسفانه بعد از انقلاب اسلامی این هنرمند توانمند نتوانست آنطور که باید شاید به فعالیت خود ادامه دهد.
خانواده
بهمن خان مفید پنجم مرداد 1321 در تهران متولد شد. اما اصالت خانوادگیاش به روستای گرکان واقع در شهرستان اراک بازمیگردد. پدرش غلامحسین مفید از بازیگران قدیمی عرصه نمایش و برادر بزرگترش بیژن نویسنده و کارگردان تئاتر بود. بهمن خان بزرگشده محله شهباز و هممحلی هنرمندانی چون مسعود کیمیایی و احمدرضا احمدی بوده است.
آغاز فعالیت هنری
مفید بازیگری تئاتر را از کودکی و با بازی در نمایشنامههایی که پدر و برادرش کارگردانی میکردند، آغاز کرد. بعدها تحصیلاتش را نیز در همین حیطه دنبال کرد و در رشته تئاتر از دانشکده هنرهای دراماتیک فارغالتحصیل شد. از کارهای ماندگار بهمن مفید در تئاتر میتوان به بازی در نمایش ماندگار «شهر قصه» به نویسندگی کارگردانی بیژن مفید و نقش تمثیلی «دهباشی» در نمایش «ضیافت» بهرام بیضایی اشاره کرد.
یک شروع ماندگار
ورود بهمن مفید به سینما بهصورت کاملاً اتفاقی و به درخواست دوست قدیمیاش مسعود کیمیایی اتفاق افتاد. او قبل از آن آنچنان علاقهای به سینما نداشت و حتی پدر و برادرش تا حدودی مخالف حضور او در این عرصه بودند. اما همان حضور دودقیقهای وی در اولین فیلم سینماییاش «قیصر» تبدیل به یکی از ماندگارترین سکانسهای سینمای ایران شد. همان تکگویی معروف وی در کافه در مقابل بهروز وثوقی. نکته جالب اینجاست متن آن دیالوگ را خود نوشت و به درخواست او به فیلم اضافه شد.
«من بودم، حاجی نصرت، رضا پونصد، علی فرصت، آره و اینا خیلی بودیم، کریم آقامونم بود. کریم آبمنگل. میشناسیش. آره، از ما نه، از اونا آره، که بریم دوا خوری. تو نمیری، به موت قسم اصلاً ما تو نخش نبودیم. آره، نه، گاز، دنده، دم هتل کوهپایۀ دربند اومدیم پایین. یکی چپ، یکی راست، یکی بالا، یکی پایین، عرق و آبجو جور شد؛ رو تخت نشسته بودیم داشتیم میخوردیم.»
سینما
گویا مهر سینما در دل بهمن خان نشست او در حدود 70 اثر سینمایی قبل از سال 57 نقشآفرینی کرد. از دیگر هنرنماییهای بهیادماندنی وی میتوان به ایفای نقش کاکارستم در فیلم «داش آکل» اشاره کرد. «طوقی»، «رضا موتوری»، «باباشمل»، «کیفر» و ... نیز از آثار محبوبی بودند که وی در آنها به ایفای نقش پرداخت.
پس از انقلاب
بهمن مفید بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نزدیک به دو سال فعالیتش در تئاتر را ادامه داد. حتی در فیلمهایی نظیر «فریاد مجاهد»، «منافق»، و «قدیس» نیز نقشآفرینی کرد. اما کمکم عرصه برای فعالیتش تنگ شد وی به آمریکا مهاجرت کرد. در آمریکا میانپردههای نمایشیای با مرتضی عقیلی به روی صحنه میبرد و از همان راه هزینه معاش خود را جفتوجور میکرد. اما در سال 1378 برای عیادت مادر بیمارش به کشور بازگشت. بهمن خان که آمد بود سری بزند و برگردد، به علت توقیف پنجساله پاسپورتش در ایران ماندگار شد. او اکنون نزدیک به بیست سال از در همین مرزوبوم زندگی میکند. اما فرصت ادامه فعالیت هنری به وی داده نشده است. مگر صداپیشگی در چند کار رادیویی و عروسکی. تنها حضور وی بهعنوان بازیگر در سالهای اخیر به فیلم سینمای «سرود تولد» در سال 1383 بازمیگردد. او مدتی هم به شبکه ترکیهای جم پیوست و آنجا مشغول به بازیگری شد. اما دیگر تاب غربت را نیاورده و خیلی زود بازگشت. بهزاد فراهانی دوست صمیمی و همواره یکی از حامیان او برای ادامه فعالیتش در عرصه هنر بوده و اقداماتی زیادی برای بازگشت بهمنخان مفید به سینما و تلویزیون انجام داده است.